De Waardenbenadering Leefomgeving is ontwikkeld door het lectoraat Area Development van Hogeschool Windesheim in nauwe samenwerking met partners uit de praktijk. Het waardengeoriënteerde onderzoek vormde de rode draad van het programma van praktijkgericht onderzoek naar gebiedsontwikkeling in de periode 2009-2017. Het lectoraat is ingesteld op initiatief van de provincie Overijssel en de Kamer van Koophandel om praktijkervaring met gebiedsprocessen vast te leggen en te verrijken met een methoden voor besluitvormings-ondersteuning.
Vier domeinen
Met verkennend onderzoek naar het gebiedsproces Ruimte voor de Vecht is in 2010 de start gemaakt met het in kaart brengen van de waarden die ten grondslag liggen aan opvattingen over de leefomgeving. De erkenning van de pluriformiteit van de samenleving vormde het uitgangspunt voor deze zoektocht. De theoretische bronnen van de Waardenbenadering Leefomgeving laten zich op een mindmap grofweg indelen in vier domeinen: besluiten aan de hand van planningstheorie en besluitvormingstheorie, verstehen (begrijpen) aan de hand van de wetenschapsfilosofie, oordelen aan de hand van de moraalpsychologie, ethiek en politicologie en het creëeren aan de hand het vak van ontwerp, beleidskunde en procesbegeleiding- en onderhandelingstheorie.
Heldere structuur
In samenwerking met De Argumentenfabriek is de inventarisatie voortgezet en is de werkwijze gestructureerd. Met een helder ontwerp van de waardenkaarten is een vorm gevonden om het inzicht in de abstracte wereld van waarden hanteerbaar te maken voor de praktijk. De waardentheorie van de Amerikaanse moraalpsycholoog Jonathan Haidt maakt, in combinatie met andere politieke, filosofische en psychologische theorie, een volwaardige interpretatie van het empirisch materiaal mogelijk. De Waardenkaart Ruimtelijke Ordening was het eerste resultaat van deze aanpak. Met de Waardenkaart Mobiliteit en de Waardenkaart Natuur is de inventarisatie van waarden vervolmaakt.
Toepassing
Voor de toepassing van het inzicht in en overzicht van de waarden die ten grondslag liggen aan opvattingen over de leefomgeving, is nauw samengewerkt met het ministerie van IenM, provincie Flevoland, kennisnetwerk CROW, het PBL en adviesbureaus. Met hen is gewerkt aan methodiekontwikkeling voor het ontwerp van omgevingsvisies, omgevingsbeleid voor de ontwikkeling van scenario’s en voor besluitvormingsondersteuning. Met het MGA netwerk van proces-begeleiders die de Mutual Gains Approach hanteren is het inzicht verdiept in het verschil tussen belangen en waarden en de manier waarop waarden een rol spelen in gebiedsprocessen en onderhandeling. De werkvormen zijn in samenwerking met Rizamoon Advies verfijnd.
Klik, download en zie het volledige overzicht op: Informatieblad III Bronnen Waardenbenadering Leefomgeving v1.0 20170701.